Ontwikkeling van strategie, structuur & cultuurZorg
Twee zorgorganisaties die zich inzetten voor kwetsbare ouderen stonden voor een gezamenlijke uitdaging: hoe geven we in een snel veranderende zorgomgeving vorm aan kwalitatief goede behandeling van onze cliënten?
De organisaties waren op zoek naar manieren om meer samen te werken, bijvoorbeeld door behandelaren organisatie-overstijgend in te zetten. Maar voordat die samenwerking concreet ingericht kon worden, was er behoefte aan een gedeelde visie. Wat verstaan we onder ‘goede behandeling’? Welke leidende principes en gedeelde waarden kunnen behandelaren van beide organisaties samen dragen?
Onze aanpak
Om in korte tijd tot die visie te komen, kozen we een versnelde, participatieve, aanpak waarin een gemengde groep collega’s vanuit beide organisaties samen de grondslag voor die gedeelde visie legde.
De opdracht werd gedragen en geïnitieerd door het management van beide organisaties en luidde: ‘ontwikkel een visie op behandeling die past bij de cliënt en zorgmedewerker van nu én van de toekomst’. We ontwierpen het traject als een serie van vier intensieve dagen verspreid over twee maanden, met daartussen tijd om te reflecteren, op te halen en aan te scherpen.
Een groep van zo’n 10 tot 12 mensen – behandelaren, verzorgenden, kwaliteitsadviseurs – kwam een aantal keer samen in een ‘snelkookpan’achtige-setting om te werken aan vragen als:
- Hoe verschillen onze werkwijzen en hoe komen ze overeen?
- Waar zijn we trots op in onze behandelpraktijk?
- Wat vraagt de toekomst van ons als professionals?
- Welke principes liggen ten grondslag aan goede behandeling?
We werkten vanuit principes van Appreciative Inquiry: onderzoeken wat al goed werkt, waar energie voor is en hoe dat kan groeien. Werkvormen waren onder meer:
- Talentverkenning in de groep bij de start: wie brengt wat mee?
- Werken met persona’s die toekomstige zorg ontvangen (denk aan iemand met dementie of somatische klachten, thuiswonend of juist op locatie)
- Toekomstscenario’s schetsen
Daarnaast betrokken we collega’s van buiten de werkgroep via koffiemomenten aan het einde van elke bijeenkomst. Mensen konden hier een beeld krijgen van wat er was ontwikkeld, hun eigen input geven en vragen stellen. Zo ontstond een breed gedragen proces, met veel eigenaarschap.
Impact
Aan het eind van het traject lag er een gedragen behandelvisie. Geen abstract document, maar een visie die geworteld is in praktijkverhalen, die appelleert aan de trots van professionals en die richting geeft aan samenwerking van de beide organisaties. Enkele leidende principes die erin terugkomen zijn:
- Een ondersteunende omgeving die het welzijn van de cliënt centraal stelt
- Behandeling als relationele praktijk
- Samenwerking als voorwaarde voor toekomstbestendige zorg
De visie biedt een basis om in de toekomst behandelaren over en weer in te zetten, én om andere collega’s te inspireren. Maar het proces leverde nog meer op: door samen dit onderzoek aan te gaan leerden mensen meer over zichzelf, elkaar en hun organisatie en ontstonden er waardevolle verbindingen onderling.
Leerpunten die de organisatie en wij meenamen uit dit proces waren onder meer:
- De snelkookpan werkt: de intensieve setting zorgde voor focus, tempo en diepgang. De groep groeide in korte tijd naar elkaar toe.
- Beelden vullen aan op woorden: door visuele werkvormen en een verhalende aanpak ontstond er een visie die raakt – én blijft hangen. En in taal goed aansluit op de dagelijkse praktijk.
- Vertrouwen en opdrachtgeverschap: de betrokkenheid van het MT gaf een stevige bedding. Het zorgde voor richting en helderheid over de opdracht.
- Proces om het proces heen: Net zo belangrijk als de werkdagen zelf was wat ervoor en erna gebeurde: wie wordt wanneer betrokken, hoe lopen de lijnen, wat doen we met de opbrengsten?