This page is not available in English - View in Dutch:
Afgelopen jaar werkte Irene Terlouw in het kader van het afronden van haar Master Pedagogiek hard aan een onderzoek naar talenten van leerkrachten in het basisonderwijs. De vraag was: als je leerkrachten ondersteunt in het (her)ontdekken van hun eigen talent, beïnvloedt dit dan hun werkplezier? En ook hun manier van kijken naar talenten van leerlingen? Begeleiders van het project waren Saskia Tjepkema, adviseur bij Kessels & Smit, en Els Pronk, kinder- en schoolcoach onder de naam Grootsklein.
De gedachte was simpel: door de toenemende prestatiedruk sneeuwt aandacht voor talenten voor kinderen in de klas nog wel eens onder. Hoe kun je leerkrachten helpen ook die sterktes van leerlingen in het oog te houden, zonder hen nog een procedure of aandachtspunt mee te geven? Zou het helpen om leerkrachten gewoon vooral zelf de tijd en rust te gunnen om weer even met hun eigen talent aan de slag te gaan? Zou dat ‘aanstekelijk’ werken? Met die vraag gingen we op pad.
Talenten-Toolbox
Tijdens het onderzoek hebben we de Talenten-Toolbox ontwikkeld: een hulpmiddel waarmee je relatief eenvoudig een workshop kunt ontwerpen voor leerkrachten om op zoek te gaan naar hun talenten. De toolbox bestaat uit:
- starters en ijsbrekers: werkvormen die geschikt zijn om een bijeenkomst te openen;
- kernwerkvormen: aanpakken die helpen zicht te krijgen op je talent;
- afronders: werkvormen die gemaakt zijn om de vertaalslag te maken van je talent naar de werkplek.
Ook is er een set theorie-kaarten toegevoegd, waarmee de begeleider vrij makkelijk theorie kan toevoegen. En enkele onderzoeksvragen die je vooraf kunt stellen om tot een zo passend mogelijk ontwerp te komen.
Waarom een toolbox?
De toolbox is samengesteld op basis van literatuuronderzoek en ontwerpsessies met meer dan 20 ervaringsdeskundigen. Oorspronkelijk was de gedachte om een ‘talentenworkshop’ te ontwikkelen. Dan zouden we met die workshop een aantal scholen bezoeken en onderzoeken wat het effect was. Maar in gesprekken met experts werd al snel werd duidelijk dat een generieke workshop niet te maken valt… Al is het alleen al omdat de trainer een belangrijke rol vervult en idealiter ook werkvormen gebruikt die passen bij zijn of haar sterktes. Ook aansluiten bij de specifieke doelgroep is belangrijk. Een confectiepak konden we dus niet maken, maar een bundeling van allerlei ingredienten waar je telkens een ontwerp-op-maat kunt maken, wel! Hiermee kwam bovendien het ontwerp-talent van Irene bovendien volop naar voren, en zo onstond de toolbox.
Effecten van aandacht voor talent van leerkrachten
Met die box als basis heeft Els op een aantal scholen een workshop voor leerkrachten verzorgd. Telkens op maat gemaakt. Irene heeft die workshop geobserveerd en voor- en nametingen gedaan. Het bleek dat de bijeenkomsten positieve effecten hadden op leerkrachten. Ze kregen er niet alleen een ‘energieboost’ van, en ideeën voor hoe ze in hun aanpak nog meer gebruik konden maken van hun sterke punten, maar ook concrete inspiratie voor het werken met talenten van leerlingen. Enkele uitspraken van leerkrachten:
- “Eerst wel even wennen hoor om te praten over waar je goed in bent. Maar het geeft zo veel energie als het gaat over waar ik goed in ben.”
- “Ik ga kinderen een voorbeeld geven om te laten zien waar ik goed in ben.”
- “Ik ben weer op mijn kracht gaan zitten. Daardoor heb ik weer meer rust om weer echt te duiken in de gesprekken met kinderen en gewoon lekker met ze bezig te zijn.”
- “Als ik kinderen complimenten geef, ga ik er ook talenten bij benoemen, zodat ze zich bewust worden wat hun talenten zijn.”
De conclusie dat aandacht voor talent van leerkrachten zich doorvertaald in de klas kwam helder uit het onderzoek naar voren. In het onderzoeksverslag is hierover meer te lezen, alsmede over de precieze aanpak en de literatuur die er aan ten grondslag ligt.
Meer weten?
Irene heeft ook een website ontwikkeld: talententoolbox.nl. Hier is meer te lezen over dit instrument en over werken met talent in het onderwijs in zijn algemeenheid. De toolbox is er ook te bestellen, tegen kostprijs. Er blijkt veel belangstelling voor te zijn, ook uit andere sectoren dan het onderwijs, zoals de thuiszorg. De komende tijd zullen we dan ook regelmatig een workshop over werken met de toolbox verzorgen. Ook dat loopt via de talententoolbox-site.
Benieuwd naar hoe het verder loopt?
Het project van Irene is afgerond, er ligt een mooi onderzoek en Irene is met glanzende cijfers geslaagd voor haar opleiding. We zijn alle mensen die hebben meegedacht in de ontwikkeling heel erg dankbaar! Maar het verhaal van de toolbox is nog niet ten einde. Zo hebben we hem ondertussen vertaald in het Engels en heeft Els hem al bij diverse scholen en in een project in Kenia gebruikt. Ook zijn er inmiddels veel begeleiders die een kopie hebben en ermee werken in hun praktijk.
Benieuwd hoe het verder gaat? Irene, Saskia en Els zijn te volgen via: